Tytuł projektu: Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu - mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych - kontynuacja (MRN3)

Podmioty realizujące projekt: 

• Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe reprezentowane przez CKPŚ.
• 151 nadleśnictw z terenu 17 Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych.
• Partnerzy projektu: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Centrum Ochrony Mokradeł.

Okres realizacji: 2024-2028

Cel główny projektu: 

Wzmocnienie odporności nizinnych ekosystemów leśnych na zagrożenia związane ze zmianami klimatu poprzez realizację do końca 2028 r. kompleksowych działań retencyjnych i przeciwerozyjnych ukierunkowanych na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków naturalnych zjawisk/procesów klimatycznych takich jak susze i pożary, powodzie i podtopienia, intensywne lub długotrwałe opady atmosferyczne, ekstremalne przepływy wód w korytach, spływy powierzchniowe, niszczące działanie wód wezbraniowych.

Cele szczegółowe: 

• Rozwój systemów małej retencji poprzez wykonanie obiektów i kompleksowych zadań gromadzących wodę do końca 2028 r.
• Rozwój systemów związanych z przeciwdziałaniem zbyt intensywnym spływom powodującym nadmierną erozję wodną na terenach nizinnych poprzez wykonanie obiektów do końca 2028 r.

W Projekcie wyznaczono również dodatkowe cele związane z działaniami edukacyjnymi oraz monitoringiem tj.:

• Wzrost wiedzy nt. wpływu małej retencji wodnej na środowisko poprzez opracowanie metodologii oceny wpływu na podstawie monitoringu środowiska wybranych zadań do 2028 r.
• Zwiększenie efektywności działań w zakresie adaptacji do zmian klimatu poprzez opracowanie dobrych praktyk realizacji działań retencyjnych do końca roku 2028.
• Podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez realizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników do końca 2028 r.

Planowane działania:

W ramach projektu będą realizowane inwestycje łączące przyjazne środowisku metody techniczne i biotechniczne, obejmujące m.in.:

• budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę zbiorników małej retencji oraz zbiorników suchych;
• budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę małych urządzeń piętrzących oraz gromadzących wodę w szczególności zastawek, progów, przetamowań koryt, przepustów z piętrzeniem, zastosowanych w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych i/lub stworzenia tzw. retencji korytowej oraz rozlewisk;
• renaturyzację siedlisk podmokłych w szczególności poprzez podniesienie poziomu wód i ich stabilizację;
• przebudowę, rozbudowę lub rozbiórkę obiektów niedostosowanych do wód wezbraniowych lub zastąpienie ich innym rodzajem budowli komunikacyjnej, ale także budowę nowych obiektów w celu zabezpieczenia koryta oraz ochronę jakości wód (przede wszystkim mostów, przepustów, brodów);
• zabezpieczenie obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej związanej z nawalnymi opadami (m.in. kaszyce, narzut kamienny, umocnienia skarp);
• unaturalnianie koryt poprzez odtwarzanie naturalnej geometrii i trasy (remeandrowanie cieków naturalnych, meandrowanie rowu), tworzenie zróżnicowanych siedlisk w korycie np. układ bystrze-ploso oraz odtwarzania terenów zalewowych.

Projekt stanowi kontynuację działań realizowanych przez Lasy Państwowe w ramach projektów współfinansowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 i 2014-2020.

Planowane rezultaty projektu:

W projekcie planuje się wykonanie łącznie 1030 sztuk obiektów i kompleksowych zadań (wskaźnik produktu), osiągnięcie pojemności obiektów małej retencji o wartości 7 065,2 tys. m³ oraz osiągnięcie objętości obiektów małej retencji w wartości 5 700 tys. m³ (wskaźnik rezultatu).
Ponadto dodatkowym wskaźnikiem realizacji projektu będzie podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez organizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników.

Planowana wartość projektu:

Całkowity koszt realizacji projektu: 511 560 000 zł
Kwota wydatków kwalifikowalnych: 405 670 000 zł
Kwota dofinansowania z UE: 323 359 557 zł

#FunduszeUE

Realizacja projektu MRN3 na terenie RDLP w Katowicach:

Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów

Nazwa projektu: "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów"

Okres realizacji: 2016-2023 r.

Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe

Głównym celem projektu jest zmniejszenie negatywnych skutków wywoływanych przez pożary w lasach oraz sprawne lokalizowanie źródła zagrożenia i minimalizowanie strat, a w dalszej perspektywie – zmniejszenie średniej powierzchni pożarów i rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych, szczególnie w nadleśnictwach zakwalifikowanych do I kategorii zagrożenia pożarowego.

Cele uzupełniające:

• rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych,
• szybsze i bardziej precyzyjne określenie miejsca powstania pożaru,
• dokładniejsze prognozowanie zagrożenia pożarowego na podstawie danych meteorologicznych,
• skrócenie czasu dotarcia jednostek LP na miejsce pożaru.

Dofinansowanie zostało przeznaczone na:

• rozwój i modernizację systemów wczesnego ostrzegania i prognozowania zagrożeń, w tym:
  • budowę i modernizację dostrzegalni pożarowych (138 szt.)
  • zakup nowoczesnego sprzętu umożliwiającego lokalizację i wykrywanie pożarów (183 szt.)
  • doposażenie punktów alarmowo-dyspozycyjnych (PAD) (42 szt.)
  • budowę stacji meteorologicznych (12 szt.)
• wsparcie techniczne systemu ratowniczo-gaśniczego na wypadek wystąpienia pożarów lasów, w tym:
• zakup samochodów patrolowo-gaśniczych (67 szt.)

Wartość projektu

Całkowity koszt realizacji projektu: 88 029 674,40 zł

Kwota wydatków kwalifikowalnych: 59 472 181,08 zł

Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 50 551 353,92 zł

Nadleśnictwo Chrzanów w ramach projektu "Kompleksowy projekt adaptacji lasów
i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów"  wykonało przebudowę dostrzegalni pożarowych w Leśnictwach Żarki i Ciężkowice.

Koszt przebudowy: 258,3 tys. zł

Wydatki kwalifikowane 210 tys. zł

Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 178,5 tys. zł.

Lasy Państwowe realizowały unikatowy w skali Europy projekt „rozminowywania" lasów. Łącznie w całej Polsce pracami zostało objętych blisko 30 tys. ha gruntów wyłączonych z użytkowania, w tym 1174,13 ha na terenie naszej Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach. Wartość całego przedsięwzięcia wyniosła 130 mln zł. W efekcie unieszkodliwiono aż 1,5 mln niebezpiecznych przedmiotów. Dzięki działaniu pn. „Rekultywacja na cele przyrodnicze terenów zdegradowanych, popoligonowych i powojskowych zarządzanych przez PGL LP" przywrócona została wartość przyrodnicza obszarom przekształconym wskutek działalności wojskowej. W całym kraju prace prowadzone były aż w 58 nadleśnictwach. W naszej RDLP były to nadleśnictwa Kłobuck, Tułowice, Koszęcin, Rudziniec, Chrzanów oraz Siewierz.

Pozostałości powojenne i poligonowe to niewybuchy, niewypały, ale też porzucone środki bojowe. Do niedawna wiele z nich leżało po prostu na ziemi. Każdy, nawet dziecko, mógł je podnieść. Amatorzy takich „skarbów", posługując się wykrywaczem metali, mogli gromadzić całe kolekcje – niebezpieczne dla nich samych i dla otoczenia. W polskich lasach pozostawało też wiele szpecących, ale też niebezpiecznych, obiektów powojskowych. Różnego rodzaju schrony, koszary, garaże, magazyny broni, ale również ciągnące się kilometrami ogrodzenia i drut kolczasty. W wyniku przeprowadzonego projektu zutylizowano także niebezpieczne dla ludzi i środowiska środki chemiczne.