Asset Publisher
Ochrona przyrody
Rezerwat „LIPOWIEC" o powierzchni 10,80 ha, powołany Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 25 listopada 1959 r. , „...w celu zachowania ze względów naukowych, dydaktycznych i turystycznych naturalnego fragmentu buczyny karpackiej, rosnącej na Garbie Tenczyńskim Wyżyny Krakowskiej oraz w celu zachowania piękna krajobrazu z ruinami średniowiecznego zamku"
Zamkowe wzgórze porastają lasy bukowe w wieku 120-160 lat, przez miejscową ludność zwane Czarnym Lasem. Pomimo słabo rozwiniętego podrostu, w runie tegoż lasu spotkać można 24 chronione gatunki roślin naczyniowych oraz 11 gatunków rzadkich mchów.
W formie domieszki występuje sosna, która naturalnie obumierając tworzy luki, w których obserwowana jest silna ekspansja graba i bzu czarnego. Osobliwością rezerwatu jest odkryte w 1926 roku przez prof. Pawłowskiego stanowisko kruszczyka drobnolistnego (bardzo rzadkiego gatunku storczyka).
Wielkie ruiny średniowiecznego zamku stoją na zalesionym wzgórzu o wysokości 362 m, które jest częścią Grzbietu Tenczyńskiego. Mimo kilku przebudów obiekt zachował pierwotny kształt i gotycki charakter. Zbudowany jest na planie przypominającym pięciobok z miejscowego kamienia z nielicznymi fragmentami ceglanymi. Charakterystyczną częścią zamku jest wysoka na 28 metrów wieża, stanowiąca kiedyś główny trzon zamku, obecnie do połowy ukryta w murach skrzydła południowo-wschodniego. Ma ona cztery kondygnacje na których zachowały się unikalne działobitnie (stanowiska ogniowe) z otworami strzelniczymi. Pod wieżą znajdowały się cele więzienne.
Obiekt jest znakomicie przystosowany do zwiedzania, można wejść na poszczególne kondygnacje, oglądać zrujnowane komnaty, a widok z wieży po prostu zapiera dech w piersiach. U stóp wzgórza zamkowego znajduje się także skansen należący do Nadwiślańskiego Parku Etnograficznego, w którym znajdują się zabudowania wiejskie z XVIII i XIX w. Lipowiec to bezwzględnie jedno z najciekawszych miejsc na Jurze Krakowsko - Częstochowskiej.
Z zamkiem jest oczywiście związanych kilka podań i legend. Jedną z nich był duch biskupa Oleśnickiego, który jednak ukazywał się tylko do pożaru z początku XIX w. Poza tym, podobno czasem około północy zrywa się mocny wiatr i na przedzamczu pojawia się cień czarnej karety, ciągnionej przez 6 pary czarnych koni z której wychodzi biskup w purpurze i wkracza na dziedziniec. Za nim strażnicy wloką skazańca, kat podnosi miecz i wtedy uderza piorun, zapada się ziemia a zjawy znikają. Naoczni świadkowie twierdzą, że nawet w ciepłą noc powietrze robi się lodowate.
(Tekst pochodzi ze strony Zamki Polskie
Obszerna galeria zdjęć, ciekawostki a także opisy innych zamków na stronie: http://zamki.res.pl/babice.htm)
Rezerwat „BUKOWICA" o powierzchni 22,76 ha, powołany 19 lutego 1987 roku Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych (MP nr 7 poz. 55 z 1987 r.), zajmuje powierzchnię 22,76 ha. Celem częściowej ochrony rezerwatu "... jest zachowanie fragmentu buczyny karpackiej ze starodrzewem bukowym oraz swoistych cech krajobrazu".
Szata roślinna ma charakter naturalny i reprezentuje ponad przeciętne walory przyrodnicze tego uprzemysłowionego regionu. Szczególnie cenny jest dobrze wykształcony zespół żyznej buczyny karpackiej z wieloma pomnikowymi bukami. W drzewostanie dominuje różnowiekowy buk z domieszką gatunków tolerowanych. Atrakcją rezerwatu jest mająca długość kilkunastu metrów wychodnia - ściana skalna z triasowych wapieni. W wychodniach skalnych zobaczyć można liczne otwory niewielkich jaskiń.
Na Bukowicy stwierdzono 171 gatunków roślin naczyniowych, z których - 13 gatunków objętych jest całkowitą ochroną, w tym 6 gatunków storczyków. Ciekawostką przyrodniczą są rzadko spotykane kwitnące okazy bluszczu pospolitego, które wspinają się po sosnach na wysokość 5 - 10 m. Buczyna na Bukowicy posiada także dość bogatą florę mchów i wątrobowców. Mszaki występują w szerokim spektrum siedliskowym; od gatunków naskalnych do występujących na murszejącym drewnie i u podstawy żywych drzew.
Rezerwat „Ostra Góra" o powierzchni 7,59 ha został powołany Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 25 listopada 1959 r., na powierzchni 7,59 ha. Priorytetowym celem utworzenia rezerwatu jest zachowanie reliktowego dla Wyżyny Krakowskiej, naturalnego drzewostanu buczyny karpackiej, pośród sztucznych monokultur sosnowych nie rodzimego pochodzenia, założonych na niewłaściwych dla nich siedliskach.
Trzonem drzewostanów jest buk pospolity, dąb szypułkowy i wspomniana sosna pospolita, ponadto sporadycznie występuje wierzba iwa i topola osika. Warstwa podszytowa złożona jest głównie z podrostu bukowego, głogu jednoszyjkowego, derenia świdwy czy śliwy tarniny. Piętro runa licznie reprezentuje marzanka wonna, konwalijka dwulistna, kłosownica leśna i gruszyczka okrągłolistna.
Wapienne wzgórze wznosi się pośród pól na wysokość 435 m n.p.m. Strome zbocza porastają grube, dziuplaste buki, z których część dochodzi do 250 lat. Gdzieniegdzie na zboczach pojawiają się wapienne i dolomitowe skałki triasowe. Las ten jest ostoją zwierzyny, a w szczególności saren, zajęcy, a także kuny leśnej.
Ponadto, pełen jest również florystycznych osobliwości. Botanicy rozpoznali w nim 15 gatunków chronionych roślin, a także ponad 100 gatunków roślin leczniczych. W rezerwacie spotkać można drzewa o potężnych pniach i korzeniach oraz wielkich, rozłożystych konarach, co robi duże wrażenie.
Dalej odnajdziemy tajemnicze ruiny. Są to prawdopodobnie pozostałości po starym zakładzie wydobywania i wypalania kamienia wapiennego. Ostra Góra jest bowiem zbudowana z wapieni triasowych, które były niegdyś obiektem intensywnej eksploatacji. Okoliczne wapienniki opalane były drewnem i stąd dwieście lat temu wzgórze zostało całkowicie ogołocone z lasu. Potem nastąpił proces samoistnego zalesienia Ostrej Góry.
Las na szczycie i zboczach wzniesienia jest doskonałym przykładem, jak przyroda potrafi sama się odrodzić z chwilą zaprzestania niszczącej ingerencji człowieka. Niektóre wiekowe olbrzymy padły pod naporem wiatru i dają miejsce nowemu pokoleniu, co nadaje temu miejscu puszczański charakter. Na wzgórzu dopatrzeć się można starych wyrobisk, w których można przyjrzeć się triasowej skale.
Rezerwat „DOLINA ŻABNIKA" o powierzchni 47,99 ha powołany Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 14 czerwca 1996 r. Położony jest w obrębie rozległego kompleksu leśnego we wschodniej części Jaworzna. Obejmuje całą dolinę potoku Żabnik, płynącego doliną, w której rosną rzadkie i zagrożone rośliny wodne, szuwarowe i torfowiskowe otoczone borami sosnowymi i mieszanymi.
Na terenie rezerwatu stwierdzono występowanie 363 gatunków roślin naczyniowych, a wśród nich gatunki zagrożone w skali kraju: pomocnik baldaszkowaty, omieg górski, rosiczka okrągłolistna, kruszczyk rdzawoczerwony, szerokolistny i błotny, goryczka wąskolistna, kosaciec syberyjski, listera jajowata, wyblin jednolistny, kosatka kielichowa, konwalia majowa, kruszyna pospolita, bagno zwyczajne, ciemiężyca zielona, wawrzynek wilcze łyko, centuria pospolita, porzeczka czarna, kalina koralowa. Na szczególną uwagę zasługuje stanowisko ponikła igłowatego, rośliny uznawanej dotychczas za wymarłą w regionie.
Zróżnicowana fauna obejmuje około stu gatunków w tym czterdzieści cztery podlega ochronie prawnej. Czyste wody Żabnika są miejscem bytowania i rozwoju ryb, płazów i wielu gatunków bezkręgowców. Teren rezerwatu charakteryzuje bogactwo świata zwierząt z uwagi na różnorodność siedlisk i warunków w nich panujących.
Asset Publisher
Międzynarodowy Dzień Lasów 2025
Międzynarodowy Dzień Lasów 2025
21 marca to Międzynarodowy Dzień Lasów. Został on ustanowiony w 2012 roku przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych i od tamtej pory jest obchodzony na całym świecie. Obchody mają na celu rozbudzenie w społeczności całego świata świadomości znaczenia lasów dla człowieka.
Tegoroczne obchody Międzynarodowego Dnia Lasów odbywają się pod hasłem „Lasy i żywność”. Hasło to ma podkreślić kluczową rolę lasów w bezpieczeństwie żywnościowym, zapewnieniu człowiekowi żywności i środków niezbędnych do życia.
Lasy zapewniają pożywienie, lekarstwa i środki do życia miliardom ludzi
Ponad pięć miliardów ludzi na całym świecie wykorzystuje produkty leśne do celów spożywczych, medycznych i jako źródło utrzymania. Lasy dostarczają człowiekowi orzechy, owoce, nasiona, korzenie, bulwy, liście, grzyby, miód, dziczyznę. Są one wykorzystywane w diecie ludzi na całym świecie, zapewniając niezbędne składniki odżywcze.
W Lasach Państwowych zbiór owoców leśnych czy grzybów na potrzeby własne jest legalny i nieograniczony. Co nie we wszystkich krajach jest oczywiste. Korzystając z darów lasu mamy pewność, że są one w pełni naturalne i wyrosły bez stosowania sztucznych nawozów i wspomagaczy.
Ponad 2 miliardy ludzi korzysta z drewna przy przygotowaniu posiłków
Drewno stosowane jest od czasów starożytnych i nadal jest powszechnie używane w gospodarstwach wiejskich jako źródło energii do gotowania i przygotowywania jadalnych potraw.
Drewno w Polsce jest naturalnym bogactwem, które jest całkowicie odnawialne. Leśnicy pozyskują drewno w granicach wyznaczonych przez standardy ekologicznej gospodarki, badania naukowe i 10-letnie plany urządzenia lasu, zatwierdzane przez ministra środowiska. Nasze zasoby drewna rosną z roku na rok. Kupując drewno lub produkty z drewna z Lasów Państwowych, mamy pewność, że surowiec został pozyskany w sposób niezagrażający przyrodzie.
Lasy mają kluczowe znaczenie dla rolnictwa
Lasy wspierają rolnictwo. Zapewniają dom zapylaczom, pomagają zachować zdrową glebę, zatrzymują wodę, zapewniają pożywienie i cień dla zwierząt gospodarskich, regulują temperaturę i pełnią funkcję naturalnej bariery chroniącej uprawy przed wiatrem, a także zwiększają opady deszczu, co zaspokaja potrzeby rolnictwa.
Doceniając znaczenie pszczół, leśnicy starają się wspierać owady błonkoskrzydłe. Właściwe zapylenie roślin przyczynia się do utrzymania bioróżnorodności, bardzo ważnej dla prawidłowego funkcjonowania ekosystemów. Pod hasłem „Pszczoły wracają do lasu” Lasy Państwowe prowadzą wiele działań na rzecz pszczół, m. in. wieszają kłody bartne, sadzą krzewy i drzewa miododajne, zakładają łąki kwietne.
Lasy Państwowe od wielu lat realizują szereg bardzo ważnych inicjatyw służących bagnom, mokradłom i terenom podmokłym, jak również ochronie szeroko rozumianych zasobów wodnych w polskich lasach. W ramach projektów małej retencji w ostatnich latach leśnicy zbudowali na zarządzanych przez siebie terenach 9500 polderów, zastawek i progów zwalniających, zatrzymujących wodę w lesie.
Leśnicy postrzegają lasy ekosystemowo, jako swoiste systemy „naczyń połączonych”. Oznacza to nic innego jak to, że lasy to nie tylko drzewa, ale też m. in. rezerwuar zasobów wodnych, tworzących każdorazowo unikalne, leśne mikroklimaty, warunkujący wilgotność siedlisk, a co za tym idzie - kształtujący bogactwo przyrodnicze danego obszaru.
Mięso dzikich zwierząt to źródło białka i mikroelementów
Mięso z dziczyzny jest ważnym źródłem białka dla ludności tubylczej i społeczności wiejskich, szczególnie w regionach tropikalnych. Ponad 3200 gatunków dzikich zwierząt jest wykorzystywanych jako żywność.
Nasze lasy to także bogactwo świata zwierząt. W lasach żyje ok. 60 proc. z 618 gatunków kręgowców występujących w Polsce. Prowadzona przez Lasy Państwowe gospodarka leśna nie przeszkadza zwierzętom, a nasze lasy pełne są zwierzyny. Mięso zwierząt łownych od wieków jest spożywane przez człowieka. Dawniej mięso dzikich zwierząt było głównym mięsem spożywanym zarówno przez ubogich chłopów jak i przez szlachtę. Najważniejsze cechy dziczyzny to wysoka zawartość białka, a niska tłuszczu. Mięso to ma niepowtarzalny smak i aromat.
Lasy a bezpieczeństwo żywnościowe
Lasy przyczyniają się do bezpieczeństwa żywnościowego i zmniejszają ryzyko głodu w czasie kryzysów, takich jak nieudane zbiory czy konflikty międzynarodowe, zapewniając przetrwanie społecznościom w sytuacji, gdy zwykłe źródła pożywienia stają się niedostępne.
80 lat FAO - lasy dla przyszłości
Obchody Międzynarodowego Dnia Lasów 2025 zbiegają się z 80. rocznicą powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO). Z tej okazji FAO organizuje globalne wydarzenia promujące najlepsze praktyki wspierające zrównoważoną, inkluzywną i odporną przyszłość żywnościową.
Lasy Państwowe prowadząc gospodarkę leśną na niemalże 30% powierzchni naszego kraju, realizują kluczowe działania, by utrzymać bezpieczeństwo żywnościowe.
Międzynarodowy Dzień Lasów w Lasach Państwowych
Lasy Państwowe od ponad 100 lat dbają o trwałość lasu, tak by kolejne pokolenia mogły z tego lasu korzystać. Zarówno pod względem gospodarczym jak i przyrodniczym i społecznym. W tym roku, w którym Lasy Państwowe rozpoczynają kolejne stulecie swojej działalności ruszamy z akcją „Lasy na nowe 100-lecie”. W całym kraju odbędą się akcje sadzenia lasów, w których będą brały udział różne grupy społeczne. Chcemy pokazać, że tam gdzie zostały wycięte drzewa nie powstaną zakłady przemysłowe, domy czy pola uprawne. W tym miejscu pojawi się nowe pokolenie lasu, o które będziemy dbać, by w przyszłości mogli z niego korzystać nasi potomkowie.